PWV-analyse (Pulse Wave Velocity)
De eerste standaardtest om patiënten te screenen voor vasculaire ziekten is het gebruik van een bovenarm bloeddrukmeter die ontwikkeld werd rond 1890. Ofschoon deze meter wel wat informatie geeft is deze te beperkt om hiermee de aanwezigheid van bloedvatenziektes te kunnen ontdekken.
Het bloeddruk manchet wordt op de bovenarm van de patiënt aangebracht om de systolische bloeddruk te meten. Dit is de druk die veroorzaakt wordt door het samentrekken van het hart. Ook wordt de diastolische druk ofwel de laagste druk gemeten. Dit is de druk vlak voor de volgende hartslag. De informatie die verkregen wordt is zeer variabel en wordt beïnvloed door diverse factoren zoals fysieke activiteit, stress of andere invloeden. Ook klinisch belangrijke informatie in de bloeddrukcurve tussen de top (systole) en het laagste punt (diastole) wordt niet gebruikt (zie onderstaande figuur)
s
S (Start punt)
Startpunt van de arteriële golf. De aortaklep opent en het bloed uit het linker ventrikel (kamer) wordt uitgepompt .
P (Percussie golf)
De golf als gevolg van de linker ventrikel uitpomping die de arteriewand lineair doet uitrekken.
T (Reflexie golf)
Gereflecteerde golf uit de kleine arteriën.
C (Insnoering)
Eindpunt van de systolische fase; de aortaklep sluit zich.
D (Dicrotische golf)
Reflectieve golf veroorzaakt door het bloed dat tegen de gesloten aortaklep botst, als gevolg van de druk van het bloed in de aorta.
Wanneer de aorta hartklep sluit nadat hef hart zijn slagvolume heeft uitgestoten, laat de afname
van de bloeddruk vóór de volgende hartslag de vorm van een golf zien. Deze vorm is afhankelijk van de stijfheid van het arteriële systeem waarin het bloed wordt gepompt. Deze klinisch waardevolle informatie kan veel vertellen over de mogelijke aanwezigheid van atherosclerose (de vorming van plaque en ophoping van vetafzetting op de wanden van de arteriën, zoals te zien op onderstaande afbeelding).
Klik afbeelding aan voor vergroting
Hoge bloeddruk is een dodelijke ziekte die zowel grote als kleine arteriën beschadigt en leidt tot pathologische veranderingen in weefsels of organen die door deze beschadigde arteriën worden gevoed. Hoge bloeddruk versnelt ook de ontwikkeling van atherosclerose in de grote bloedvaten en in de arteriën die de hersenen, hart, de nieren en de benen van bloed voorzien.
Atherosclerotische plaque kan a) hele kleine beroertes veroorzaken (kortstondige ischemische aanvallen) door verminderde bloedstroom (ischemie) naar gedeeltes van de hersenen, b) angina door gedeeltelijk afgesloten kransslagaderen rond het hart, c) of pijn in de beenspieren bij het lopen als gevolg van te weinig bloedtoevoer naar de benen (perifere arteriële ziekte). Bloedstolsels die vaak voorkomen op de plaats van een atherosclerotische vernauwing, kunnen een ader totaal blokkeren en een beroerte of hartaanval veroorzaken.
De wanden van alle arteriën (groot en klein) door het hele lichaam zijn rekbaar. Zij zetten uit en trekken samen wanneer bloeddrukgolven van het hart door het lumen (de doorgangsweg van het bloed binnen de arterie wanden) gaan.
Het is deze rekbaarheid die het arteriële systeem in staat stelt op te treden als een elastisch reservoir die een gedeelte van de energie van elke samentrekking van het hart opslaat, waardoor de bloeddruk en bloedstroom gedurende de diastole gelijk blijft om lichaamsweefsels van bloed te voorzien.
Veranderingen in functie en structuur van de arteriewand gaan vooraf aan de ontwikkeling van geblokkeerde kransslagaderen en zijn een vroege indicatie van het hypergevoelige ziekteproces. Veranderingen in de elasticiteit van de vaten kunnen leiden tot veranderingen in a) de gladheid van de spieren, b) de hoeveelheid soepel spiercollageen of elastine bestanddelen van de wand, c) infiltratie van de wand door cellulaire of tussenweefsel elementen en/of veranderingen in weefselvocht van de wand.
De ‘arterial waveform’ wordt gevormd door een complexe interactie van het slagvolume van de linker hartkamer, de fysieke eigenschappen van het arteriële systeem en de karaktereigenschappen van het bloed in het systeem. Veranderingen in de rekbaarheid van de arteriële vaten (ofwel de elasticiteit van de bloedvaten), brengen veranderingen in het arteriële systeem tot stand die worden weergegeven in de ‘arterial pressure waveform.’
Gedurende de systole wordt aanvankelijk slechts het dichtstbijzijnde gedeelte van de aorta uitgerekte omdat de traagheid vah het bloed de passage van het totale slagvolume naar de periferie verhindert. De radiale uitrekking van de stijgende aorta, veroorzaakt door de linker hartkameruitstoot, zet een bloeddruk golf in gang die zich voortzet door de aorta en zijn vertakkingen. Deze drukgolf beweegt met een snelheid die aanzienlijk sneller is dan de voorwaartse beweging vah het bloed zelf.
De vervorming van de ‘arterial waveform’ komt door een vertraging in de tijd van het begin van de initiële bloeddruk stijging, het temperen van de hoogfrequente onderdelen van de hartslag en een vernauwing en verhoging van de systolische delen van de drukgolf.
In de beginfase van de diastolische curve, wordt een bijzonderheid die de ‘diacrotic notch’ (diacrotische inkeping) wordt genoemd, prominenter als de golf de periferie passeert. Deze veranderingen van de curve hebben de neiging met leeftijd te verminderen wanneer de arteriën hun elasticiteit verliezen en minder flexibel worden. De vermindering van de hoogfrequente onderdelen van de arteriële golf worden grotendeels beïnvloed door de visco-elastische eigenschappen van de arteriële wanden.
Functionele en structurele veranderingen in de arteriewand gaan vooraf aan de ontwikkeling van een hartinfarct (verstopping van de kransslagaderen) en zijn vroege indicaties voor het ziekteproces dat een te hoge bloeddruk veroorzaakt. Al lang bekend is dat vermindering van de rekbaarheid van de vaten (of arteriën) een onderdeel is van het ouder worden. Dit proces vindt in een versneld tempo plaats bij mensen met een hartziekte.
Ofschoon de aorta en de grote arteriën gemakkelijk zichtbaar kunnen worden gemaakt door diverse röntgen- en andere technieken, is er tot nu toe geen methode geweest om de flexibiliteit en elasticiteit van de kleine en heel kleine arteriën van het lichaam, die door hoge bloeddruk en andere vaatziekten veranderen, aan te tonen.
Door het kunnen vaststellen van de elasticiteit van het arteriële systeem zijn klinische onderzoekers in staat geweest de vermindering in arteriële elasticiteit vast te stellen bij patiënten die niet de gebruikelijke risicofactoren hadden. De vermindering in arteriële elasticiteit wijst op de vroege aanwezigheid van een vasculaire ziekte. Verder hebben klinische onderzoeken aangetoond dat mensen met een hartinfarct, ziekte van de kransslagaderen, hoge bloeddruk en diabetes een kenmerkende vermindering van arteriële elasticiteit laten zien. Al jaren van te voren blijken deze abnormale veranderingen in de aderen duidelijke signalen te zijn van een ziekte van hart- en bloedvaten en het krijgen van een hartinfarct of beroerte. Klinische onderzoekers hebben ook aangetoond dat het verminderen van elasticiteit van èn de kleine èn de grote arteriën door ouderdom, erop duidt dat voortijdige verharding van iemands arteriën een duidelijke indicatie is van het begin van hart- en vaatziekten.
Klik afbeelding aan voor vergroting
